Κανονισμοί


ΑΝΟΝΙΣΜΟΣ – ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΠΑΡΟΥ
&
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

Ο Δήμος Πάρου ξεκίνησε από το 1999 μία μεγάλη προσπάθεια να δημιουργήσει τη Δημοτική Βιβλιοθήκη, έχοντας ως βασικό στόχο να αποκτήσει η Πάρος έναν ακόμη φορέα πολιτισμού που θα συνέβαλλε στην πνευματική καλλιέργεια των πολιτών.

Από τον Ιούλιο του 2003 η βιβλιοθήκη λειτουργεί οργανωμένα στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πάρου (Δ.Ε.Π.Α.Π.).

Σκοποί και στόχοι της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πάρου

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Πάρου εξυπηρετεί την κοινότητα της περιοχής η οποία αποτελείται από κατοίκους, προσωρινούς και μόνιμους, και επισκέπτες όλων των ηλικιών και γενικότερα όλους εκείνους που απευθύνονται στη βιβλιοθήκη προκειμένου να ωφεληθούν από τις υπηρεσίες της.

Σκοποί και στόχοι της βιβλιοθήκης είναι η προώθηση της γνώσης, της έρευνας, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού καθώς και η πρόσβαση σε κάθε είδους πληροφορία δίχως πολιτικές, θρησκευτικές, φυλετικές και άλλες διακρίσεις.

Η βιβλιοθήκη επίσης προάγει την αναγνωστική ικανοποίηση όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τις σύγχρονες ανάγκες για ανάπτυξη τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Έτσι, ο ρόλος της επικεντρώνεται:

  • στην αποτελεσματική πρόσβαση στις πηγές πληροφόρησης εντός και εκτός του φυσικού της χώρου, παρέχοντας διαρκή ενημέρωση που αφορά στη νέα τεχνολογία και στα μέσα που καθιστούν τις εφαρμογές της επιστήμης αποτελεσματικότερες,
  • στην παροχή σύγχρονων μέσων εξυπηρέτησης,
  • στην παροχή σύγχρονων αλλά και παραδοσιακών υπηρεσιών, ανάλογα με τη φύση των αναγκών σε κάθε περίπτωση,
  • στην παροχή προγραμμάτων καθοδήγησης στη χρήση της βιβλιοθήκης αλλά και γενικότερα καθοδήγησης και εκπαίδευσης πάνω στη διαχείριση μέσων πληροφόρησης προκειμένου να ενισχύσει τόσο το ενδιαφέρον όσο και την επιδεξιότητα των χρηστών της,
  • στην παροχή ειδικών υπηρεσιών και υλικού σε χρήστες που για οποιοδήποτε λόγο αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν τις συνήθεις υπηρεσίες και το υπάρχον υλικό της βιβλιοθήκης όπως: ξενόγλωσσες μειονότητες, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.ά.,
  • στις ενέργειες προς κάθε κατεύθυνση για την εκπλήρωση της αποστολής της.

Για την πραγματοποίηση των σκοπών της η Δημοτική Βιβλιοθήκη δρομολογεί τις παρακάτω ενέργειες:

  • μεριμνά διαρκώς για τον προσδιορισμό, την ανάλυση και την αξιολόγηση των πληροφοριακών αναγκών τόσο των χρηστών όσο και των μη-χρηστών ? με σκοπό να τους προσελκύσει, στοιχεία που αποτελούν τη βάση της πολιτικής ανάπτυξης των συλλογών της,
  • μεριμνά για την απόκτηση, επεξεργασία, διάθεση, συντήρηση και προβολή του υλικού της,
  • αξιολογεί και υιοθετεί εθνικά και διεθνή πρότυπα,
  • συγκεντρώνει και συγκροτεί ειδικές συλλογές με σκοπό την οργάνωση, διαχείριση και διάθεση τοπικών πηγών πληροφόρησης,
  • οργανώνει και  πραγματοποιεί ανάλογες δραστηριότητες όπως πολιτιστικές εκδηλώσεις και συνεργασίες με άλλους φορείς και βιβλιοθήκες,
  • ενεργοποιείται στο πλαίσιο της οργάνωσης ενός Εθνικού Δικτύου Βιβλιοθηκών καθώς σε στο πλαίσιο οργάνωσης διεθνών δικτύων,
  • παρακολουθεί και ενσωματώνει τις εξελίξεις στη Βιβλιοθηκονομία και τις επιστήμες της πληροφόρησης καθώς και τις τεχνολογικές εξελίξεις που θα διευκολύνουν τις επιτελούμενες εργασίες και θα συντελέσουν στην ανάπτυξη νέων υπηρεσιών,
  • οργανώνει και λειτουργεί ανάλογες υπηρεσίες και δραστηριότητες αυτόνομα ή σε συνεργασία με άλλους φορείς.

Υλικό

Με τον όρο «συλλογή» νοείται κάθε πηγή μάθησης, πληροφόρησης και γνώσης σε έντυπη, οπτικοακουστική, ηλεκτρονική, μαγνητική ή οποιαδήποτε άλλη μορφή.

  • έντυπη: βιβλία, μονογραφίες, περιοδικά, εφημερίδες, ανάτυπα, φυλλάδια, φωτοαντίγραφα, σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφα, αφίσες, φωτογραφίες, διατριβές, χάρτες,
  • οπτικοακουστική: βιντεοκασέτες, δίσκοι, κασέτες μουσικής, διαφάνειες, ταινίες καθώς και μορφές συμπιεσμένων αρχείων,
  • ηλεκτρονική: ιστότοποι, βάσεις δεδομένων, ηλεκτρονικά περιοδικά,
  • μαγνητική: CD-rom, δισκέτες, μικροφόρμες, DVD.

Για να συμπεριληφθεί ένα τεκμήριο στη συλλογή θα πρέπει να πληροί προϋποθέσεις όπως:

  • παροχή πληροφορίας,
  • συνάφεια με τους σκοπούς και τους στόχους του ιδρύματος,
  • ορθότητα,
  • ακρίβεια,
  • ενημερότητα.

Η συλλογή οφείλει να εξυπηρετεί τις εκφρασμένες ανάγκες της κοινότητας, των χρηστών, εκείνες που δεν έχουν εκφρασθεί αλλά υπάρχουν από τους μη χρήστες με σκοπό να τους προσελκύσουν, καθώς και τις πραγματικές ανάγκες όπως αυτές προκύπτουν από τους δημογραφικούς και στατιστικούς παράγοντες του τόπου.

Πολιτική διαχείρισης συλλογών

Ο εμπλουτισμός των συλλογών της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πάρου έχει πάγιο και διαρκή χαρακτήρα και πραγματοποιείται με αγορές και δωρεές.

Οι οικονομικοί πόροι προέρχονται:

  • από τον φορέα στον οποίο ανήκει διοικητικά η Βιβλιοθήκη, δηλαδή τη Δ.Ε.Π.Α.Π.,
  • από επιχορηγήσεις του ΥΠ.Ε.Π.Θ.,
  • από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία συμμετέχει η βιβλιοθήκη,
  • από προσφορές του Συλλόγου Φίλων που προωθεί και ενισχύει το έργο της βιβλιοθήκης,
  • από εσωτερικά έσοδα που προκύπτουν από τη λειτουργία της βιβλιοθήκης όπως εγγραφές μελών,
  • από έσοδα δραστηριοτήτων της βιβλιοθήκης όπως είσοδοι σε χώρους εκδηλώσεων, εκδόσεις, κλπ. καθώς και
  • από τυχόν δωρεές ιδιωτών ή φορέων.

Η χάραξη πολιτικής διαχείρισης των συλλογών γίνεται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης και συνεπικουρείται:

  • από το τυχόν υπόλοιπο προσωπικό της Βιβλιοθήκης,
  • από την επιτροπή του Συλλόγου Φίλων,
  • από τις προτάσεις του κοινού, οι οποίες διατυπώνουν τις ανάγκες των χρηστών καθώς και τις ελλείψεις των συλλογών.

Το προσωπικό της βιβλιοθήκης καταγράφει τις ανάγκες, ετοιμάζει καταλόγους και τους καταθέτει στη διοικούσα αρχή της Δ.Ε.Π.Α.Π. προς έγκριση.

Για την άρτια, αντιπροσωπευτική και σύμφωνα με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας διαχείριση των συλλογών της βιβλιοθήκης λαμβάνονται υπ? όψη τα παρακάτω:

  • η ισομερής ανάπτυξη των θεματικών κατηγοριών του υλικού που διαθέτει η βιβλιοθήκη,
  • η περαιτέρω ανάπτυξη όσων θεματικών κατηγοριών θεωρούνται κατά περίπτωση σημαντικές, όπως υλικό σε διαφορετικές γλώσσες, υλικό που καλύπτει συγκεκριμένες χρονολογικές περιόδους, ή περιοχές,
  • η συγκρότηση και ανάπτυξη συλλογών τοπικού ή ειδικού ενδιαφέροντος,
  • η απαλλαγή από προκαταλήψεις στην αξιολόγηση του υλικού που αφορούν στο θέμα, τη γλώσσα, τη χώρα προέλευσης ή την αντίθετη τοποθέτηση στις ιδέες που εκφράζονται στο τεκμήριο,
  • η έρευνα, καταγραφή και συνεπικουρία δημογραφικών παραγόντων και κριτηρίων.

Η υλοποίηση των παραπάνω στόχων απαιτεί συνεχή ενημέρωση των υπευθύνων τόσο μέσα από συνέδρια, ημερίδες, εκθέσεις, σεμινάρια όσο και μέσα από την εκδοτική παραγωγή βιβλίων και άρθρων περιοδικών που αφορούν στην επιστήμη της Βιβλιοθηκονομίας.

Δωρεές υλικού γίνονται αποδεκτές μόνο στην περίπτωση που ο υπεύθυνος της βιβλιοθήκης – όπως αυτός έχει ορισθεί από την Δ.Ε.Π.Α.Π. –  κρίνει το υλικό ως αξιόλογο και αξιόπιστο.

Όσοι επιθυμούν να δωρίσουν υλικό στη βιβλιοθήκη οφείλουν να καταθέσουν στο προσωπικό της βιβλιοθήκης λίστα με στοιχεία όπως συγγραφέας, τίτλος, εκδότης, χρονολογία έκδοσης. Αφού γίνει έλεγχος για τυχόν αντίτυπα καθώς και αξιολόγηση του προτεινόμενου προς δωρεά υλικού το προσωπικό της βιβλιοθήκης οφείλει να κοινοποιήσει την απόφαση στον δωρητή.

Σε περίπτωση που ο δωρητής επιθυμεί να παραδώσει απλά το υλικό στη διάθεση της βιβλιοθήκης θα πρέπει να ενημερωθεί από το προσωπικό πως η διοίκηση της βιβλιοθήκης διατηρεί το δικαίωμα διάθεσης του υλικού αυτού όπως εκείνη θεωρεί καταλληλότερα για την επίτευξη των στόχων της.

Επιλογή της βιβλιοθήκης αποτελεί και η δωρεάν διάθεση του υλικού σε παζάρι που διοργανώνεται με σκοπό την προώθηση της φιλαναγνωσίας αλλά και της ίδιας της βιβλιοθήκης.

Για να μπορούν τα τεκμήρια να πληρούν τις προϋποθέσεις που τα καθιστούν ικανά να συμπεριληφθούν στις συλλογές της βιβλιοθήκης πρέπει να γίνεται απογραφή και επανεπιλογή του υλικού της κάθε 5 χρόνια ή σε άλλο χρονικό διάστημα που θα κρίνει απαραίτητο ο υπεύθυνος της βιβλιοθήκης.

Η απογραφή του υλικού αποβλέπει στον εντοπισμό φθορών, απωλειών και στην εν γένει ανανέωση του υλικού. Γίνεται σε χρονική περίοδο κατά την οποία η βιβλιοθήκη παρουσιάζει την λιγότερη χρήση και η οποία προσδιορίζεται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης. Κατά την απογραφή η βιβλιοθήκη παραμένει κλειστή για τον κοινό. Για τον καθορισμό της διάρκειας της απογραφής λαμβάνονται υπ? όψη το προς απογραφή υλικό στο σύνολό του καθώς και το υπάρχον προσωπικό.

Κατά τη διαδικασία αυτή θα αποσύρονται τα τεκμήρια εκείνα που  δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της καλής κατάστασης, χρήσης από το κοινό, έγκυρης και σύγχρονης ενημέρωσης.

Κυριότερος στόχος της απόσυρσης του υλικού είναι να διατηρηθεί η συλλογή ζωντανή, επίκαιρη, εύχρηστη και παράλληλα να βελτιωθεί η άνιση κατανομή του υλικού της (κατά θεματική ενότητα, μορφή υλικού, γλώσσα, κλπ.) καθώς και να διατηρηθούν τα θετικά σημεία της μέσα από την ισόρροπη ανάπτυξή της.

Αιτίες απόσυρσης αποτελούν:

  • ο επαναπροσδιορισμός των σκοπών και στόχων της Βιβλιοθήκης,
  • η διαφοροποίηση στην πολιτική ανάπτυξης των συλλογών της σύμφωνα με τις νέες ανάγκες της κοινότητας,
  • η φυσική φθορά του υλικού και η αντικατάστασή του,
  • η παλαιότητα του υλικού και η έλλειψη επικαιρότητας που σημαίνει αναχρονιστικό και ξεπερασμένο περιεχόμενο, μη έγκυρη και ακριβής πληροφόρηση και πιθανή διάθεση σε νέες μορφές,
  • η αντικατάσταση παραδοσιακού υλικού με νέα τεχνολογικά μέσα.
  • Το αποσυρθέν υλικό θα διατίθεται επίσης στο δωρεάν παζάρι της βιβλιοθήκης ή σε άλλους φορείς οι οποίοι θα έχουν εκδηλώσει γραπτά σχετικό ενδιαφέρον.

Με το πέρας της απογραφής συντάσσεται απολογιστική έκθεση στην οποία αναγράφονται τα αποτελέσματα, όπως υλικό που έχει χαθεί, καταστραφεί ή αποσυρθεί.

Η βιβλιοθήκη προκειμένου να εξασφαλίσει την καλή κατάσταση των τεκμηρίων της για όσο χρονικό διάστημα κρίνει πως είναι απαραίτητα για τη συλλογή της προβαίνει στις ανάλογες ενέργειες.

Η προληπτική συντήρηση των τεκμηρίων αποτελεί αντικείμενο διαρκούς μέριμνας και φροντίδας και περιλαμβάνει ενέργειες όπως η εξασφάλιση των κατάλληλων κλιματολογικών συνθηκών και συνθηκών φωτισμού των χώρων στους οποίους φυλάσσονται τα τεκμήρια, η επιδίωξη για καλή χρήση των τεκμηρίων από τους ίδιους τους χρήστες και το προσωπικό της βιβλιοθήκης, ο επιφανειακός καθαρισμός των τεκμηρίων, η εφαρμογή ενός οργανωμένου συστήματος απολύμανσης του χώρου και των τεκμηρίων με ατοξικές κατά το δυνατόν μεθόδους. Επίσης, περιλαμβάνει την ενέργεια του σχεδιασμού για την αντιμετώπιση καταστροφής, τη λήψη προληπτικών μέτρων κατά της παραβίασης της ασφάλειας του χώρου και των τεκμηρίων και τη γενική αξιολόγηση και καταγραφή φθορών ώστε να τίθενται αναγκαίες προτεραιότητες κατά την επιλογή τους για περαιτέρω συντήρησή τους.

Μέσα στις ενέργειες συντήρησης περιλαμβάνεται και αυτή τηςδιατήρησης των τεκμηρίων. Η έννοια της διατήρησης εμπεριέχει τη διαδικασία της αναπαραγωγής με διάφορους τρόπους (φωτοαντιγραφή, φωτογράφηση, μικροφωτογράφηση, ψηφιοποίηση, κλπ.) και έχει σκοπό αφενός τη διατήρηση ενός αντιγράφου για την ίδια τη βιβλιοθήκη και αφετέρου την εξυπηρέτηση των αναγκών των χρηστών.

Η αναπαραγωγή γίνεται με τις προϋποθέσεις και περιορισμούς όπως αυτές καθορίζονται από την υφιστάμενη νομοθεσία και ειδικότερα από τις διατάξεις του Ν.2121/1993 «περί πνευματικής ιδιοκτησίας».

Τα σπάνια τεκμήρια αναπαράγονται μόνο από την ίδια τη βιβλιοθήκη, εφάπαξ, με μεθόδους που αποκλείουν τη φθορά τους.

Την πολιτική αναπαραγωγής τεκμηρίων αποφασίζει ο υπεύθυνος της βιβλιοθήκης.

Επεξεργασία υλικού

Η αποδοτική εξυπηρέτηση του κοινού της βιβλιοθήκης, η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της και η ένταξή της σε τοπικά, εθνικά ή διεθνή δίκτυα προϋποθέτουν την τυποποιημένη και συστηματική οργάνωση του υλικού της.

Η διαχείριση και ανάπτυξη των συλλογών με τρόπο που να εξασφαλίζει την τυποποιημένη και ομοιογενή οργάνωση του υλικού τους απαιτεί τη φυσική, βιβλιοθηκονομική και ηλεκτρονική επεξεργασία του με την εφαρμογή διεθνών βιβλιοθηκονομικών προτύπων και τη χρήση ανάλογων εργαλείων.

Η φυσική επεξεργασία του υλικού αφορά στην προετοιμασία του υλικού για την ένταξή του στη συλλογή και περιλαμβάνει:

  • σφράγισμα με τη σφραγίδα της Βιβλιοθήκης καθώς και τη σφραγίδα με τον αριθμό εισαγωγής του τεκμηρίου,
  • η καταγραφή του στο βιβλίο εισαγωγής με απόλυτη και συνεχή αριθμητική σειρά,
  • εκτύπωση και επικόλληση επισημάτων του ταξινομικού αριθμού,
  • δακτυλογράφηση και επικόλληση τσέπης και κάρτας δανεισμού με τα στοιχεία του τεκμηρίου,
  • εκτύπωση και επικόλληση ετικέτας γραμμοκώδικα (barcode).

Η βιβλιοθηκονομική επεξεργασία του υλικού γίνεται σύμφωνα με εθνικά και διεθνή πρότυπα. Ειδικότερα:

  • η καταλογογράφηση γίνεται με την εφαρμογή των Αγγλοαμερικανικών κανόνων, AACR2, 2ηκαθιερωμένη έκδοση 1988, ελληνική μετάφραση,
  • η θεματική ευρετηρίαση γίνεται σύμφωνα με το σύστημα θεματικών επικεφαλίδων της Βιβλιοθήκης του Κονγκρέσου (Library of Congress SubjectHeadings, LCSH) και σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας,
  • η ταξινόμηση γίνεται σύμφωνα με το δεκαδικό σύστημα Dewey, ακολουθώντας την εκάστοτε τελευταία έκδοση του έργου.

Παροχή υπηρεσιών

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Πάρου παρέχει τις ανάλογες υπηρεσίες μέσω των αντίστοιχων τμημάτων της:

1.      Πληροφοριακές υπηρεσίες

Ανταποκρίνονται σε πληροφοριακές, ενημερωτικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές ανάγκες του κοινού χρησιμοποιώντας:

  • τη συλλογή που έχει στη διάθεσή της μέσω των καταλόγων της,
  • την πρόσβαση σε συλλογές άλλων βιβλιοθηκών που εξασφαλίζει μέσω συνεργασιών και ανταλλαγών,
  • την εξυπηρέτηση μέσω διαδανεισμού,
  • γενικά την εξυπηρέτηση μέσω ενός συστήματος υποστήριξης των χρηστών που εφαρμόζεται ενεργά και αναπτύσσεται με στόχο τη βελτίωση των πληροφοριακών υπηρεσιών που παρέχει,
  • την εξυπηρέτηση χρηστών με τη χρήση νέων τεχνολογιών.

Η βιβλιοθήκη παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικές με την κοινότητα και διατηρεί αρχεία με υλικό όπως εφημερίδες και περιοδικά και άλλο υλικό που έχει δημοσιευθεί και αφορά σε αυτήν στοχεύοντας στην κάλυψη πληροφοριακών αναγκών που αφορούν τοπικά θέματα.

2.      Δανειστικές υπηρεσίες

Η βιβλιοθήκη δανείζει τεκμήρια που προέρχονται από τις συλλογές της με στόχο την εξυπηρέτηση του κοινού.

Η πολιτική δανεισμού και διαδανεισμού διαμορφώνεται από τον υπεύθυνο βιβλιοθήκης.

Δικαίωμα δανεισμού έχουν όλοι όσοι είναι μέλη της βιβλιοθήκης και έχουν την απαραίτητη ταυτότητα αναγνώρισης.

Για να χαρακτηρισθεί κάποιος μέλος πρέπει να προσκομίσει μία μικρή φωτογραφία, την αστυνομική του ταυτότητα ή το διαβατήριο και, αφού συμπληρώσει την αίτηση εγγραφής μέλους, θα πρέπει να καταβάλει το ποσό ετήσιας συνδρομής. Το ποσό αυτό ορίζεται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης σε συνεργασία με τα διοικητικά όργανα της Δ.Ε.Π.Α.Π.

Κάθε χρήστης έχει δικαίωμα δανεισμού ορισμένου αριθμού τεκμηρίων και για ορισμένο χρόνο ο οποίος μπορεί να παραταθεί σε περίπτωση που το τεκμήριο δεν έχει ζητηθεί από άλλον χρήστη.

Ο αριθμός των τεκμηρίων καθώς και ο χρόνος δανεισμού ορίζονται από τον υπεύθυνο βιβλιοθήκης και προσαρμόζονται ανάλογα με την ανάπτυξη των συλλογών της.

Κάθε χρήστης έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την κράτηση τεκμηρίων που είναι ήδη δανεισμένα σε άλλον χρήστη και θα ειδοποιηθεί από το προσωπικό της βιβλιοθήκης για την επιστροφή τους.

Δεν δανείζεται το πληροφοριακό υλικό, υλικό που έχει χαρακτηρισθεί ως σπάνιο ή πολύτιμο ή/και αποτελεί μοναδικό αντίτυπο, το οποίο όμως μπορεί να φωτοτυπηθεί. Η αναπαραγωγή γίνεται με τις προϋποθέσεις και περιορισμούς όπως αυτές καθορίζονται από την υφιστάμενη νομοθεσία και ειδικότερα από τις διατάξεις του Ν.2121/1993 «περί πνευματικής ιδιοκτησίας».

3.      Υπηρεσίες αναγνωστηρίου

Το αναγνωστήριο είναι διαθέσιμο στο κοινό είτε αυτό κάνει χρήση της συλλογής της βιβλιοθήκης είτε δικού τους υλικού, πχ. μαθητές, σπουδαστές, κλπ. Η βιβλιοθήκη εξασφαλίζει ικανοποιητικές συνθήκες για τη χρήση του αναγνωστηρίου με κατάλληλο εξοπλισμό και περιβαλλοντικές συνθήκες.

Η εξυπηρέτηση ερευνητών σπάνιων βιβλίων και χειρογράφων γίνεται αποκλειστικά στο χώρο του αναγνωστηρίου, σύμφωνα με τους κανόνες της επιστημονικής δεοντολογίας για την προώθηση της έρευνας.

4.      Υπηρεσίες αναπαραγωγής υλικού

Το υλικό της βιβλιοθήκης δίνεται για φωτοτύπηση εκτός από το σπάνιο, το πολύτιμο και εκείνο που η φωτοτύπησή του συνεπάγεται φθορά ή καταστροφή του.

Η φωτοτύπηση του υλικού της βιβλιοθήκης δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, παρέχεται με χρέωση, το ύψος της οποίας καθορίζεται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης και διαμορφώνεται σύμφωνα με τις χρεώσεις της ευρύτερης αγοράς.

Ο αριθμός των φωτοτυπούμενων σελίδων δεν υπερβαίνει τον αριθμό που ορίζεται από διεθνείς συμβάσεις για την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων. Η φωτοτύπηση ολόκληρων έργων δεν επιτρέπεται.

Οι χρήστες της βιβλιοθήκης έχουν το δικαίωμα ναεκτυπώσουν υλικό είτε από το διαδίκτυο είτε δικό τους. Η υπηρεσία αυτή δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα και παρέχεται με χρέωση, το ύψος της οποίας διέπεται από τους ίδιους κανόνες με εκείνους που αφορούν στην υπηρεσία της φωτοτύπησης.

5.      Υπηρεσίες σε άτομα με ειδικές ανάγκες

Η βιβλιοθήκη παρέχει ισότιμα υπηρεσίες σε άτομα με ειδικές ανάγκες και, επιπλέον, καταβάλλει προσπάθειες ώστε να επεκτείνει τις δραστηριότητές της προκειμένου να καλύψει και τις ειδικές ομάδες πληθυσμού που υστερούν λόγω αναπηριών, ηλικίας και υγείας.

Οι υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνουν:

  • υπηρεσίες για άτομα με προβλήματα όρασης, μέσω ειδικού ηλεκτρονικού εξοπλισμού που αφορά τόσο σε μηχανήματα όσο και σε λογισμικό,
  • εξασφάλιση πρόσβασης σε άτομα με σωματικές αναπηρίες με ειδική ράμπα,
  • υπηρεσίες για άτομα με σωματικές αναπηρίες, μέσω ειδικού ηλεκτρονικού εξοπλισμού που αφορά τόσο σε μηχανήματα όσο και σε λογισμικό,
  • εμπλουτισμό των συλλογών της βιβλιοθήκης για την εξυπηρέτηση των ατόμων που έχουν τη φροντίδα των ατόμων με ειδικές ανάγκες,
  • διασφάλιση του υλικού της από την οιαδήποτε ένταξη περιεχομένου προσβλητικού προς τα άτομα με ειδικές ανάγκες,
  • συνειδητή ενίσχυση του υλικού που προωθεί την ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο κοινωνικό γίγνεσθαι,
  • ταχυδρομική αποστολή του ζητούμενου υλικού σε άτομα που δεν έχουν τη δυνατότητα μετακίνησης και κατά συνέπεια δεν μπορούν να επισκεφθούν τη βιβλιοθήκη.

6.      Πρόσβαση στο διαδίκτυο

Η βιβλιοθήκη δίνει τη δυνατότητα στην κοινότητα που εξυπηρετεί πρόσβασης στο διαδίκτυο από το χώρο της.

Η πρόσβαση αυτή γίνεται μέσα από υπολογιστές που βρίσκονται στο χώρο της βιβλιοθήκης και είναι συνδεδεμένοι σε δίκτυο αλλά και μέσω ασύρματης σύνδεσης από προσωπικό φορητό υπολογιστή.

Η πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω των υπολογιστών της βιβλιοθήκης παρέχει επιπλέον τη δυνατότητα εισόδου σε συνδρομητικές βάσεις πληροφοριών στις οποίες συμμετέχει η βιβλιοθήκη.

Η χρήση των υπολογιστών καθορίζεται και περιορίζεται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης και αναφέρεται στον κανονισμό που δίδεται στα μέλη κατά την εγγραφή.

7.      Προσφορά εργασίας

Η βιβλιοθήκη δέχεται προσφορά εργασίας από εθελοντές και φοιτητές.

  • η προσφορά εθελοντικής εργασίας γίνεται αποδεκτή από τη διοίκηση του φορέα στον οποίο ανήκει η βιβλιοθήκη (Δ.Ε.Π.Α.Π.), οργανώνεται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης και ακολουθεί τους κανόνες που διέπουν την όλη λειτουργία της,
  • η προσφορά εργασίας από φοιτητές στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης των σχολών τους είναι δεκτή για τις ειδικότητες που εντάσσονται στις δραστηριότητες της βιβλιοθήκης. Η εργασία των φοιτητών γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της πρακτικής άσκησης και της βιβλιοθήκης.

8.      Πολιτιστικές δραστηριότητες

Η βιβλιοθήκη λαμβάνει ενεργά μέρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες. Επισημαίνεται ότι η ανάπτυξη πολιτιστικών δραστηριοτήτων γίνεται πάντα με βάση τον άξονα της ενίσχυσης του έργου της, δηλαδή τη διαχείριση της γνώσης κα την προώθηση της ανάγνωσης.

Πολιτιστικές δραστηριότητες οι οποίες δεν εμπίπτουν στον τομέα αυτό και δεν αποτελούν κεντρικό σημείο για την πολιτική παροχής υπηρεσιών αλλά υποστηρικτικές διαδικασίες του ευρύτερου εκπαιδευτικού, πολιτιστικού και μορφωτικού πεδίου, ή μορφής προβολής του έργου της, αντιμετωπίζονται με ανάλογο τρόπο και αποφασίζονται από τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης σε συνεργασία με τον διοικητικό φορέα.

Η βιβλιοθήκη ως μέρος των δραστηριοτήτων της μπορεί να πραγματοποιεί εκθέσεις τεκμηρίων της τόσο στους χώρους της όσο και έξω από αυτούς.

Στη δεύτερη περίπτωση η απόφαση μεταφοράς τεκμηρίων βαραίνει τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης και το διοικητικό όργανο του φορέα στον οποίο ανήκει η βιβλιοθήκη και απαιτεί:

  • να είναι τα τεκμήρια ασφαλισμένα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς αλλά και της έκθεσης,
  • να μην προσβάλλεται η καλλιτεχνική αισθητική του αντικειμένου από τον τρόπο έκθεσης ή προβολής του,
  • οι προθήκες να είναι κατάλληλες και ασφαλείς,
  • ο χώρος να πληροί τις κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες για τη σωστή διατήρησή τους (κατάλληλα επίπεδα θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας και φωτός),
  • ο χώρος να πληροί τις κατάλληλες συνθήκες φύλαξης και ασφάλειας των τεκμηρίων,
  • η μεταφορά τους να γίνεται με δαπάνες και ευθύνη του φορέα που τα δανείζεται, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει και τα αναγκαία μέτρα που θα προστατεύσουν τα τεκμήρια από φθορά, καταστροφή ή απώλεια,
  • να γίνεται πρωτόκολλο παράδοσης ? παραλαβής με τις ανάλογες υπογραφές των υπευθύνων των τμημάτων,
  • να φωτογραφίζεται το υλικό και να γίνεται ενημέρωση του καταλόγου της βιβλιοθήκης.

9.      Εκδόσεις

Η βιβλιοθήκη στο πλαίσιο εξυπηρέτησης του κοινού και προβολής της μπορεί να προβαίνει σε εκδόσεις. Η άδεια για έκδοση έργων που ανήκουν στη βιβλιοθήκη αποτελεί θέμα που υπόκειται στη κρίση του διοικητικού οργάνου του φορέα στον οποίο ανήκει, το οποίο ενεργεί προς όφελος της βιβλιοθήκης και πρέπει να λαμβάνει υπ? όψη του τα πνευματικά δικαιώματα, την προβολή και την εν γένει ποιοτική παρουσίαση του εκδιδόμενου έργου.

10. Συνεργασίες

Η βιβλιοθήκη προκειμένου να εξυπηρετήσει τις ανάγκες συγκεκριμένων τμημάτων της κοινότητας που εξυπηρετεί προβαίνει σε συνεργασίες, οι οποίες μπορεί να είναι οι εξής:

  • συνεργασία με την σχολική και εκπαιδευτική κοινότητα: υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα από τη συλλογής της, υποστήριξη ευρύτερων σχολικών δραστηριοτήτων, κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών, ηλεκτρονική πρόσβαση σε βάσεις, ηλεκτρονικά κείμενα και καταλόγους άλλων βιβλιοθηκών,
  • συνεργασία με άλλους συναφείς φορείς πολιτιστικούς και μορφωτικούς της κοινότητας, της περιφέρειας, εθνικούς και διεθνείς, για την οργάνωση πολιτιστικών και συναφών προς το την προώθηση των σκοπών της δραστηριοτήτων.

11. Δημόσιο Κέντρο Πληροφόρησης

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Πάρου συμμετέχοντας στο συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» λειτουργεί Δημόσιο Κέντρο Πληροφόρησης.

Στόχος του Δημόσιου Κέντρου Πληροφόρησης είναι η διεύρυνση των υπηρεσιών της βιβλιοθήκης σε θέματα πληροφόρησης και ενημέρωσης που έχει ανάγκη το κοινό στην καθημερινότητά του. Επίσης, η ενίσχυση του πληροφοριακού της ρόλου και η αύξηση του κοινού που εξυπηρετεί μέσω της υποδομής του Κέντρου.

Μέσα από το Κέντρο Πληροφόρησης οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα αναζήτησης πληροφοριών μέσω του διαδικτύου, αλλά και χρήσης όλων των σύγχρονων δυνατοτήτων που παρέχει η πληροφορική τεχνολογία για πρόσβαση τόσο σε χρηστικές πληροφορίες όσο και στη γνώση, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν παρέχονταν μέσω των παραδοσιακών υπηρεσιών των βιβλιοθηκών.

Μέσα από το Δημόσιο Κέντρο Πληροφόρησης είναι δυνατή η πρόσβαση σε υλικό που ενδεικτικά αναφέρεται στα εξής θέματα: εκπαιδευτικά, πολιτιστικά, οικονομικά, αναπτυξιακά, ψυχαγωγικά, ειδικά θέματα, κράτος και διοίκηση.

Η λειτουργία του Δημόσιου Κέντρου Πληροφόρησης είναι δωρεάν και προσφέρεται σε όλους τους χρήστες της βιβλιοθήκης, μέλη και μη, και ακολουθεί τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της.

Υποχρεώσεις προσωπικού

Το προσωπικό της βιβλιοθήκης, εκτός των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον εσωτερικό κανονισμό προσωπικού της Δ.Ε.Π.Α.Π. και τους κανόνες που διέπουν τους εργαζόμενους σε Ν.Π.Ι.Δ.:

  • λειτουργεί έχοντας ως σκοπό τον καθορισμό των στόχων της βιβλιοθηκονομίας,
  • φροντίζει για τον σχεδιασμό, την οργάνωση, τη διοίκηση και τη λειτουργία της βιβλιοθήκης,
  • είναι υποχρεωμένο να εξυπηρετεί και να βοηθά τους χρήστες στην αναζήτηση και παροχή πληροφοριών και στον εντοπισμό τεκμηρίων χρησιμοποιώντας το υλικό της βιβλιοθήκης και τις νέες τεχνολογίες,
  • είναι πάντα πρόθυμο να εξυπηρετήσει τους χρήστες και να τους ενθαρρύνει στην προσέλευσή τους στο χώρο της,
  • ιδιαίτερη έμφαση δίνει στη συνεργασία του με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές σε περίπτωση που οι πρώτοι θελήσουν να αναθέσουν εργασία στους μαθητές τους,
  • στο πλαίσιο της προαναφερθείσας συνεργασίας, το προσωπικό της βιβλιοθήκης αναλαμβάνει την ξενάγηση ομάδων στο χώρο και στη χρήση της βιβλιοθήκης,
  • ξεναγήσεις όπως η παραπάνω είναι δυνατό να πραγματοποιεί το προσωπικό και για άλλες ομάδες μετά από συνεννόηση,
  • διοργανώνει πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις,
  • παρέχει υπηρεσίες σε άλλους χώρους εκτός βιβλιοθήκης )όπως νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς, κλπ.) σε περίπτωση που αυτό ζητηθεί,
  • συνεργάζεται με άλλες βιβλιοθήκες και κέντρα τεκμηρίωσης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο,
  • παρέχει πλήρη, έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εξασφάλιση των υπηρεσιών αυτών,
  • συμμετέχει σε προγράμματα επιμόρφωσης με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρει,
  • οργανώνει προγράμματα εκπαίδευσης ? στα πλαίσια της δια βίου μάθησης ? για ομάδες ή μεμονωμένους χρήστες της βιβλιοθήκης, ενθαρρύνοντάς τους στην αναζήτηση πληροφοριών με τη χρήση νέων τεχνολογιών,
  • προβάλλει και ενημερώνει μέσω του τύπου και των ΜΜΕ την κοινότητα για όλες τις νέες δράσεις της βιβλιοθήκης.

Πιο συγκεκριμένα το τμήμα βιβλιοθηκονομικών δραστηριοτήτων περιλαμβάνει τις εξής εργασίες:

1. Συγκρότηση της συλλογής της βιβλιοθήκης με έντυπο και μη έντυπο υλικό:

  • επιλογή υλικού σε συνεργασία με αρμόδια επιτροπή,
  •  συγκέντρωση προτάσεων από τους αναγνώστες και συμπλήρωση ελλείψεων της βιβλιοθήκης,
  • προετοιμασία και εκτέλεση της παραγγελίας.

2. Βιβλιογραφική επεξεργασία του έντυπου καθώς και του μη έντυπου υλικού της βιβλιοθήκης:

  • καταλογογράφηση, ταξινόμηση, θεματική ευρετηρίαση,
  • εισαγωγή δεδομένων σε πρόγραμμα υπολογιστή,
  • επισήμανση ελλείψεων για το υλικό υποδομής και υποβολή προτάσεων στην αρμόδια επιτροπή.

3. Έκδοση καταλόγων της συλλογής της βιβλιοθήκης ? σε όποια μορφή κριθεί χρήσιμο ? για την ευκολότερη πρόσβαση των χρηστών στη συλλογή.

4. Έκδοση άλλων βιβλιογραφικών δελτίων.

5. Εξυπηρέτηση χρηστών, αναγνωστών, μελών

  • εγγραφή μελών,
  • καταγραφή, δανεισμός του δανειζόμενου υλικού,
  • καθοδήγηση και ενημέρωση των αναγνωστών σχετικά με τη χρήση πληροφοριακού και άλλου μη δανειζόμενου υλικού, με τη χρήση καταλόγων της βιβλιοθήκης, ευρετηρίων και βιβλιογραφιών,
  • παροχή πληροφοριών σε όλους τους τομείς της γνώσης καθώς και σε ειδικούς τομείς που εξυπηρετούν γενικότερα την οικονομική ανάπτυξη, την εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα καθώς και την κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη των δημοτών.

6. Προετοιμασία και αποστολή για βιβλιοδεσία υλικού, για προφύλαξη και αποκατάσταση φθορών.

7. Συνεργασία με άλλες βιβλιοθήκες και κέντρα πληροφόρησης εσωτερικού και εξωτερικού καθώς και με όλους τους φορείς εκπαίδευσης του Δήμου.

8. Μηχανογράφηση της βιβλιοθήκης και υποβολή προτάσεων για βελτιώσεις ή επέκταση του ήδη υπάρχοντος συστήματος, ανάλογα με τις ανάγκες της βιβλιοθήκης.

9. Απολογισμός του έργου της βιβλιοθήκης, απογραφή του υλικού, σύνταξη ετήσιας έκθεσης, στατιστικά στοιχεία, τήρηση πεπραγμένων.

10.Συνεχής παρακολούθηση των ελληνικών και διεθνών εξελίξεων της Βιβλιοθηκονομίας και καθορισμός, αναθεώρηση και προσαρμογή των κριτηρίων και των προτύπων (κώδικες, συστήματα) σύμφωνα με αυτές.

11.Αξιοποίηση δυνατοτήτων και ανάπτυξη προϋποθέσεων εξεύρεσης πόρων.

Ο διευθυντής ή προϊστάμενος κάθε βιβλιοθήκης έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

  • μεριμνά για την εύρυθμη λειτουργία της βιβλιοθήκης,
  • έχει την ευθύνη της στρατηγικής ανάπτυξής της,
  • εισηγείται κατά τις συνεδριάσεις τον εσωτερικό οργανισμό λειτουργίας, την πολιτική ανάπτυξης συλλογών, τον κανονισμό λειτουργίας, την αγορά υλικού και κάθε θέμα που ανήκει στην αρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου του φορέα στον οποίο ανήκει η βιβλιοθήκη,
  • είναι προϊστάμενος των υπηρεσιών και του προσωπικού, αναθέτει τις επί μέρους αρμοδιότητες στο προσωπικό και φροντίζει για την αξιοποίηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων του στο πλαίσιο του Κανονισμού Λειτουργίας της βιβλιοθήκης καθώς και του Εσωτερικού Οργανισμού Λειτουργίας της,
  • έχει τη δυνατότητα να προβαίνει σε αγορά υλικού και χωρίς προηγούμενη έγκριση της δαπάνης όταν α) πρόκειται για σπάνιο, πολύτιμο ή δυσεύρετο υλικό που εξυπηρετεί το σκοπό της βιβλιοθήκης ή συμπληρώνει τις συλλογές της και διατίθεται με διαδικασία πλειστηριασμού που διεξάγεται δημοσίως, β) το ποσό της αγοράς δεν ξεπερνά τα 500 ευρώ,
  • εκπροσωπεί τη βιβλιοθήκη δικαστικώς και εξωδίκως,
  • ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που του μεταβιβάζει το διοικητικό όργανο του φορέα στον οποίο ανήκει.

Ο Κανονισμός Λειτουργίας και η Πολιτική Ανάπτυξης Συλλογών, όπως και κάθε τροποποίησή τους πρέπει να έχουν έγκριση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Π.Α.Π.

Βιβλιογραφία

  1. «Καθορισμός Επαγγελματικών Δικαιωμάτων πτυχιούχων τη τμήματος Βιβλιοθηκονομίας, της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων : Προεδρικό Διάταγμα.»Εφημερίς της Κυβερνήσεως. Τχ. 1, αρ. φύλλου 169, 16 Ιουνίου 1989.
  2. «Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα : Νόμος 2121.» Εφημερίς της Κυβερνήσεως. Τχ. 1, αρ. φύλλου 25, 4 Μαρτίου 1993.
  3. «Κανονισμός Λειτουργίας Δημοσίων Βιβλιοθηκών : συμπλήρωση υπουργικής απόφασης.» Εφημερίς της Κυβερνήσεως. Τχ. 2, αρ. φύλλου 1328, 12 Οκτωβρίου 2001.
  4. «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, Δημόσιες Βιβλιοθήκες και άλλες διατάξεις : νόμος υπ? αριθ. 3149.» Εφημερίς της Κυβερνήσεως. Τχ. 1, αρ. φύλλου 141, κεφάλαιο Β?, 10 Ιουνίου 2003.
  5. «Κανονισμός Λειτουργίας Δημοσίων Βιβλιοθηκών».Εφημερίς της Κυβερνήσεως. Τχ. 2, αρ. φύλλου 1173, 20 Αυγούστου 2003.